Preek 23 Okt 2011

Psalm 90

Ek was Woensdagmiddag by iemand wie se ma Dinsdagaand skielik in haar slaap oorlede is. Ons het so gesit en gesels onder andere oor die dood wat so finaal is. Ek het besef hoe moeilik ons oor die dood praat – dis asof ons bang is om daaroor te praat – dit terwyl die dood so ’n integrale deel van die lewe is.

In die fliek “Star Trek Generations” sien die  bose Dr. Soran tyd:  “You can try to avoid it with doctors, medicines, new technologies ... but in the end, time will hunt you down, and make the kill!”

Lees Psalm 90: 3-6

Die dood is ongelukkig deel van die lewe. Dis omtrent die enigste ding in hierdie lewe waarvan ons almal seker kan wees. Daarom het ek gedink dat ek vanoggend hieroor wil gesels.

Wanneer jy jonk is, lyk die lewe of dit vir ewig gaan aanhou. Praat met ’n  kind oor dood en sy begrip daarvan is beperk. Praat met ’n tiener: “Sterf?, nie nou-al nie!”.  Die 20-plussers sal weer sê: “Verseker… maar eers eendag!” Die 40-plussers sal weer op hulle beurt sê: “Nie nou al nie, maar ek het waarskynlik die halfpadmerk bereik.”

As mens by die 70 plus kom, dan begin jy aanvaar dat die dood dalk nie meer ver is nie.

Soos ‘n gelowige 70 jarige eenkeer gesê het:  “With faith in God, death is my friend. The hope of dying is the only thing that keeps me alive.”

Ek het hierdie statistiek raakgelees oor die VSA. Uit elke 100,000 persone, bereik 88,361 50 jaar.  Meer as 70,000 maak dit tot 70 jaar en amper 17,000 word 85 of meer.

Dis presies in lyn met Psalm 90 vers 10: “Ons lewe maar sewentig jaar, of, as ons baie sterk is, tagtig, en dié is vol swaarkry en leed. Dit is gou verby, ons vlieg na ons einde toe.”

Die vraag is: wat doen ek met die 70-80 jaar wat vir my gegun word?

Hiermee help Psalm 90 ons ook. Vers 12: “Leer ons ons dae so gebruik dat ons wysheid bekom.”

In die eerste paar verse wat ek nou-nou gelees het erken die skrywer dat die lewe kort is, dat die dood ongelukkig deel is van die lewe. Hy erken dat ons nie daarby verby kan kom nie. Wanneer hy dit besef raak hy nie depressief nie, hy raak vir God kwaad daaroor nie, hy vra ook nie vir God dat God hom moet red van die dood nie of dat Hy die tyd moet laat stilstaan nie, hy vra ook nie vir onsterflikheid nie.

Hy sê vir God – die dood is ‘n realiteit, ek gaan nie daarvan kan wegkom nie. So, Here, leer vir my wysheid om my lewe ten volle te leef en die meeste daarvan te maak.   

Soos iemand oor hierdie vers gesê het: “If ‘wisdom’ means the art of living, then the ability here asked of God is a petition to say ‘yes’ to life and to live that ‘yes’.

Dit gaan nie oor hoe lank jy lewe nie, dit gaan oor wat jy met jou lewe maak.

Hierdie wysheid waarvoor die skrywer vra beteken ‘n paar dinge, veral as ons kyk na Prediker en Spreuke.

Ons moet ons tyd baie versigtig gebruik.

Ons moenie ons tyd omwens of mors nie. Die lewe is heeltemal te kort daarvoor. Selfs 5 minute kan gebruik word om iets konstruktiefs te doen. Ons moet die beste gebruik maak van elke dag en elke geleentheid wat die Here oor ons pad bring.

Om met wysheid te leef beteken dat ons naby aan God moet leef.

In die lied “God is liefde” sing ons dat God ons eerste liefgehad het en dat ons uit hierdie bron van liefde kan leef. God se liefde maak ons meer, dit empower ons, dit maak ons vry om werlik te gaan leef. Wysheid beteken om met hierdie liefde en uit hierdie liefde te gaan leef. 

God help ons ook om perspektief te behou. Ons leef in ’n wêreld waar mense vasgevang raak in materiële dinge, om geld te maak en suksesvol te wees en status te hê. God help ons om te besef daar is belangriker dinge in die lewe – soos familie en vriende, plekke om te sien wat jy graag wil sien, om die goed te doen waarvoor jy lief is.

Wysheid leer vir ons dat die lewe werklik belangrik is.

Jesus het gesê: “Ek het gekom om vir julle die lewe in oorvloed te gee.” Daarom moet ons leef asof elke dag ons laaste is. Ons moet die beste maak van elke oomblik en elke geleentheid wat die Here oor ons pad stuur. Ons moenie aan die einde van ons lewe kom en spyt wees oor ’n klomp goed nie.

Gandolf, die wyse ou man in die “The Lord of the Rings” boeke het dit baie goed opgesom:  “All you have to do is decide what to do with the time that’s been given you.”

Ek wil afsluit met ’n storie wat alles saamvat:

Dit speel af by ’n universiteit. Op die eerste dag van die nuwe jaar in ’n eerstejaarklas het die professor vir die klas gesê: hulle moet die ander studente rondom hulle groet en hulleself voorstel. Een van die mansstudente draai toe om en daar sit ‘n ’n ou tannie agter hom met ’n groot glimlag en sy sê vir hom: “Hi, my naam is Rose en ek is 87 jaar oud. Ek het altyd daaroor gedroom om ’n universiteitsgraad te hê en nou gaan ek dit kry.”

Rose het ’n legende op die kampus geword. Op ’n keer het hulle haar gevra om die gasspreker te wees by die universiteit se sport dinee. In haar toespraa toe sê sy die volgende:

“We do not stop playing because we are old; we grow old because we stop playing. There are only four secrets to life.1. You have to laugh every day. 2. You've got to have a dream. When you lose your dreams, you die. 3. There is a huge difference between growing older and growing up. Anybody can grow older. That doesn't take any talent or ability. The idea is to grow up by always finding the opportunity to change. 4.  Have no regrets. The elderly usually don't have regrets for what we did, but rather for things we did not do. The only people who fear death are those with regrets.”  

’n Week na hulle gradeplegtigheid is Rose oorlede. 2000 studente het haar begrafnis bygewoon, want by haar het hulle geleer dat dit nooit te laat is om alles te wees wat God vir jou in gedagte het nie.

Preek 16 Okt 2011

Matteus 22: 15-22

Klompie jare gelede was daar ‘n fliek met Tom Cruise in die hoofrol, Jerry McQuire. Tom Cruise speel ‘n agent vir sportsterre. Daar is ‘n toneel waar sy karakter vir een van sy sportsterre vra: Wat kan ek vir jou doen? Die sportster se antwoord: “Show me the money”

In ons teksgedeelte probeer die Fariseers en die Herodiane vir Jesus vasvra met ‘n vraag oor belasting en Jesus antwoord: “show me the money”.

Daar is 2 groepe wat saamspan om vir Jesus uit te vang: 2 totaal uiteenlopende groepe. Die Fariseers en die Herodiane. Die Herodiane was ‘n groep wat vir Herodus Antipas ondersteun het. Hulle het hulle beywer vir nouer bande met die Roemeinse owerheid en vir belastings aan die owerheid.

Die Fariseërs was weer ‘n Joodse godsdienstige groep wat gekant was teen enige belastings aan die Romeinse owerheid. Hulle het gevoel dis godslasterlik om dit te doen.  Hulle rede hiervoor was dat die muntstuk van daardie tyd – die Dinarius – het aan die eenkant ‘n afbeelding gehad van Keiser Tiberius met die inskripisie Divi Filius – “seun van God”. Dit was vir die Jode net te erg en te Godslasterlik. So hulle het hulle eie koper muntstukke gehad sonder enige afbeeldings en inskripsies.

Dis moeilik om te sien hoe hierdie 2 groepe kon saamwerk, maar hulle het, want albei wou vir Jesus uitvang en daarom werk hulle saam. So, hulle vra vir Jesus – “is dit reg om aan die keiser belasting te betaal, of is dit nie?”

Jesus het ‘n dilemma, hy is in ‘n catch 22 situasie. Amper soos die man wie se vrou vir hom vra “laat hierdie jeans my vet lyk?” as jy ja antwoord en as jy nee antwoord is jy in die moeilikheid.

As Jesus ja antwoord, dan gaan die Jode vir hom kwaad wees en hy het nogal ‘n groot groep volgelinge onder die Jode gehad. As hy nee antwoord, dan sou die Herodiane hom aangekla het by die owerhede omdat hy teen belastings praat.

Jesus is slimmer as dit – hy gee vir hulle ‘n dubbele antwoord.

“Gee die keiser wat hom toekom” – dis immers sy naam en afbeelding wat op die muntstuk voorkom. Hulle moet dit gee, want hulle gebruik immers die voordele wat die Romeinse regering bied. Dis hoekom ons ook belasting moet betaal. Al is ons soms ongelukkig oor dit wat die regering met ons belastinggeld doen, ons geniet ook die voordele wat dit bring. Dis die makliker deel van Jesus se antwoord.

Dis die tweede deel van Jesus se antwoord wat moeiliker is: “Gee aan God wat aan Hom behoort”. Die muntsuk dra die afbeelding van die keiser. Ons is geskep na die beeld van God. As gelowiges dra ons dus ‘n afbeelding van God in ons. Daarom behoort ons hele lewe aan God en daarom dat Jesus sê ons moet ons hele lewe, alles, aan God gee. Dit behoort eintlik al klaar aan Hom.

Hy antwoord dus: Belasting behoort aan die keiser of dan die regering, ons lewens behoort aan God.

Gee aan God wat aan Hom behoort. Hoe werk dit? Miskien sal die volgende storie dit verduidelik:

Luciano Pavarotti, die beroemde tenoor, vertel dat sy pa, ’n bakker, hom bekendgestel het aan die wonder van sang.  Hy het hom aangemoedig om sy stem te ontwikkel, later het Pavarotti ook by ’n onderwyskollege gaan leer. By sy gradeplegtigheid het hy vir sy pa gevra: “Moet ek sanger of onderwyser word?”

Sy pa se antwoord was: “Luciano, as jy op twee stoele probeer sit, sal jy tussendeur val. In die lewe, moet jy een stoel kies.”

Pavarotti het later geskryf: “Ek het een stoel gekies. Wat ook al ons kies, commitment bly die sleutel - kies een stoel!”

In die lewe werk dit ook so. Ek het ook ‘n keuse tussen 2 stoele. Die een gaan net oor myself. Die ander stoel gaan oor Jesus. Ek kan nie op albei stoele sit nie. Ek moet kies. As ek kies om op Jesus se stoel te sit, dan erken ek ook dat my hele lewe aan Hom behoort. Alles gee ek aan hom. Elke deeltjie van my lewe.

Daar is nou nie meer ‘n onderskeid tussen my geestelike lewe aan die eenkant en my huislike en werkslewe aan die ander kant nie. Alles behoort aan God en gebeur in Sy teenwoordigheid.

Ek wil ‘n ou lied gebruik om dit bietjie prakties te maak: “Neem my lewe, laat dit, Heer.”

Ek gaan dit as ‘n gebed doen.

Vers 1

“Neem my lewe, laat dit, Heer, u gewy wees meer en meer. Laat my hart gedurig juig en van dankbaarheid getuig. “

Here, vat my lewe, dit behoort aan U. Alles, elke deel van my lewe, behoort aan U. en ek is so dankbaar daaroor dat ek nie anders kan as om te juig en getuig daarvan nie.  

Vers 2

“Neem my hande, maak hul sterk – diensbaar in U goeie werk. Neem my voete, skoei hul, Heer, met bereidheid tot U eer.”

Here, my tyd, my gawes en talente, behoort aan u en ek wil dit in hierdie wêreld gebruik in u diens en tot U eer. Wys my waar, wanneer en hoe U my wil gebruik.

Vers 3

“Neem my stem en laat my sing – aan U, Here, hulde bring. Laat my mond die boodskap dra: Hul sal vind wat na U vra.” 

Here, my lewe, my liggaam, my stem behoort aan U en ek wil dit gebruik om U te loof en prys en van U te getuig sodat die mense wat elke dag oor my pad kom, iets van U sal ontdek.

Vers 4 

“Neem my goud en silwer, Heer – niks noem ek my eie meer. Al my kennis en verstand stel ek in U vaderhande.”

Here, al my besittings, al my geld, al my goed behoort aan U. Al die kennis wat ek deur die jare opgedoen het, alles wat ek geleer het behoort aan U. Dankie dat U dit vir my gun. Here dit is vir my moeilik om daarvan weg te gee. Help my om uit dankbaarheid vir U terug te gee.

Vers 5

“Maak my hart vir U tot troon deur U Gees wat in my woon. Rig my wil, gevoel en daad altyd na U wyse raad.”

Here, my wil, gevoelens en dade is soms so selfsugtig en net op my eie behoeftes en begeertes ingestel. Ek gee dit nou vir U om daarmee te maak soos U wil. Help my om minder op myself ingestel te wees en meer op U en op ander mense.

Preek 02 Okt 2011

Matteus 20:1-16

 ‘n Groep geleerdes en teoloë van oor die hele wêreld het eendag in Engeland ‘n konferensie gehou waar hulle gepraat het oor verskillende gelowe en oor wat dit is wat uniek is aan die Christelike geloof. Hulle het toe verskillende moontlikhede gedebateer:

Jesus se menswording? Nee, daar is ander gelowe wat ook melding maak van gode wat as mense verskyn.

Opstanding? Nee, ander gelowe het ook verhale opstandings uit die dood.

En so het die debat aangegaan totdat CS Lewis by die konferensielokaal ingestap gekom het. “Waaroor is julle besig om te praat” – wou hy weet.

Hulle antwoord dat hulle besig is om oor die Christelike geloof se unieke bydrae tussen die wêreld gelowe te praat. 

“O, dis maklik” reageer CS Lewis toe. “Die ding wat die Christelike geloof uniek maak, is genade” 

Iemand het gesê: “Justice is when you get what you deserve.  Mercy is when you don't get what you deserve. Grace is when you get what you don't deserve.” (Anoniem)

Dis waaroor vanoggend se diens gaan. Genade. Dis die tema van vanoggend se preek en dis wat ons weer deur die doop gaan beleef. Mag julle weer opnuut onder die indruk van genade kom.

Lees Matteus 20:1-16

Iemand het eenkeer oor hierdie teks gepreek en na die preek toe kom een van die ouderlinge na hom toe en sê: “You know, preacher, there are parts of the Bible that are difficult to abide, and other parts that aren't. The story you preached on today is one that I find totally offensive!  It's just not fair to pay everyone the same wage when some have worked hard and some have hardly worked. Jesus was just wrong about that. I think you should have preached on something less offensive.”

Jesus gebruik die beeld van ‘n wingerd-eienaar wat tydens oestyd arbeiders op verskillende tye van die dag in diens neem. Aan die einde van die dag betaal hy hulle almal dieselfde – of hulle nou die hele dag gewerk het of net ‘n gedeelte van die dag. Dis mos onregverdig, ek kan heeltemal verstaan dat die wat die hele dag gewerk het ongelukkig is. Almal kan mos nie dieselfde betaal word nie.

Dan sluit Jesus die storie af met die woorde: “so sal die laastes eerste wees en die eerstes laaste”. Dis nogal belangrik dat ons hierdie woorde verstaan, want dis die kern van die evangelie. Dis hoe God werk.

Kom ek vertel ‘n storie om dit te verduidelik:

Die storie gaan oor Fiorello LaGuardia – hy was die burgemeester van New York in die tyd van die Groot Depressie en die Tweede Wêreldoorlog. Sy bynaam was “The little flower” want hy was ‘n kort mannetjie en Fiorello beteken “little flower” in Italiaans. Hy was ‘n baie gewilde en baie goeie burgemeester.  Hy was nogal ‘n kleurvolle en eksentrieke karakter wat daarvan gehou het om op die stad se brandweer waens te ry, hy het gereeld hele weeshuise gevat om bofbal te gaan kyk en toe die stad se joernaliste en radio omroepers  gestaak het, het hy self die kinderstories op die radio gaan lees. Hy was ook ‘n advokaat wat dikwels in die munisipale hof as landdros opgetree het in kleiner oortredings soos winkeldiefstal, verkeersoortredings.

So gebeur dit dat hy eendag optree as landdros in een van die armste dele van die stad. Die eerste saak wat toe voor hom dien, was ‘n verwaarloosde vrou wat aangekla is omdat sy ‘n brood by ‘n winkel gesteel het.  

Sy vertel toe vir LaGuardia dat sy dit gedoen het omdat haar dogter ernstig siek is en haar 2 kleinkinders het niks om te eet nie. Maar die winkelier, van wie sy die brood gesteel het, het geweier om die klagtes te laat vaar, want hy wou gehad het dat hulle van haar ‘n voorbeeld moes maak. In hulle buurt is daar baie sulke diefstal en as sy gestraf word, sal dit vir die ander mense ook ‘n les wees.

LaGuardia sê toe vir die vrou dat hy haar moet straf, want dis die wet. Haar straf was toe ‘n boete van 10 Dollar of 10 dae in die tronk.

Nadat hy die straf uitgespreek het – steek hy sy hand in sy sak , haal 10 dollar uit en gooi dit in sy hoed en hy sê: “Hier is die geld vir haar boete en ek beboet almal in hierdie hofsaal met 50c omdat julle in ‘n stad woon waar iemand nodig het om brood te steel sodat haar kleinkinders iets het om te eet.”

En hy beveel die klerk van die hof om die boete op te neem en die geld vir die vrou te gee.

Die volgende dag het die koerante berig hoe almal in die hof van die misdadigers wat gewag het dat hulle sake voorkom, die polisie en die winkeleienaar 50c gegee het vir die vrou en hoe almal vir LaGuardia hande geklap het.

Vraag is: het die vrou gekry wat sy verdien het? Natuurlik nie, sy het gesteel en maak nie saak wat haar redes was nie, sy moes gestraf word daarvoor.

Maar LaGuardia gee vir haar wat sy nie verdien nie. Dit is genade. Dis wat die wingerd eienaar gedoen het en dis wat God met ons elkeen doen. Ons verdien straf vir dit wat ons al gedoen het – maar hy gee vir ons wat ons nie verdien nie.

Genade is ‘n geskenk – ons kan niks doen om dit te verdien nie. Ons kan dit maar net ontvang. Maak nie saak wie ons is nie, wat ons titel is nie, hoeveel ons besit of wat ons al in ons lewe gedoen het of nie gedoen het nie. Genade word vir ons almal gegee.

Genade gaan nie oor regverdigheid nie. Genade is eintlik baie onregverdig. Regverdig is dat die werkers wat korter gewerk het, minder betaal word. Regverdig is dat die vrou wat die brood gesteel het gestraf word. Regverdig is dat jy kry wat jy verdien. Maar genade is nie regverdig nie – jy kry wat jy nie verdien nie.

Genade is vir die wat eerste is en vir die wat laaste is.

Kom ek verduidelik dit met ‘n beeld. Ek het ‘n paar van julle nodig om my te help. Staan in ‘n ry, asof jy in die bank is. Die wêreld waarin ons leef werk mos met rye. Daar is ‘n volgorde – die wat eerste is en die wat laaste is – survival of the fittest. Nou lyk dit asof Jesus dit alles omkeer as hy sê – die wat eerste is sal laaste wees. Die ry word net omgekeer. Dit bly nog steeds ‘n ry. Maar dis nie wat Jesus bedoel nie.

Staan gou in ‘n sirkel. Dis wat Jesus bedoel – by God is daar nie rye nie. God laat ons almal in ‘n kring staan. Daar is nie meer ‘n eerste en laaste nie. By Hom is almal ewe belangrik.

Genade sê: Almal is ewe spesiaal en belangrik. In die wêreld se terme is dit onregverdig, maar dis genade. Dis daar vir ons almal. Dit gaan alles oor genade!

Een van die oomblikke waar ons genade die beste beleef is die doop. Ouers en babas kom vorentoe.

Een van die kragtigste tekens van genade is die doop. God verbind Hom aan hierdie kinders, nie omdat hulle so oulik is nie, nie omdat hulle dit verdien nie, nie oor wie hulle ouers is nie, maar oor wie God is. Omdat God liefdevol en genadig is. En Hy belowe dat Hy by hulle sal bly deur hulle hele lewe. En Hy sal aanhou om vir hulle genade te bewys maak nie saak wat met hulle gebeur nie.