Die liefde hou van die waarheid!
Soos almal hopelik al weet is ons tans
besig met ‘n 40 dae van liefde reeks in die gemeente. Die afgelope twee Sondae het ons gepraat oor
1) Die liefde maak die meeste saak en 2) Die liefde is vriendelik en
geduldig. Ek is seker daarvan dat elkeen
baie uitgedaag is en weer ‘n slag of wat moes gaan introspeksie doen het, want
as ons eerlik met onsself is, dan besef ons dat ons maar sukkel om met liefde
op te tree, liefde wat geduldig en vriendelik is, agape liefde, liefde wat
onvoorwaardelik liefhet.
Vanoggend gaan ons verder in hierdie
reeks:
Liefde hou nie van die onreg nie, want liefde hou van én bly by die
waarheid. Ja, ons gaan weer
uitgedaag word, ons gaan weer bietjie introspeksie moet doen vanoggend.
Kom
ons lees saam uit so
paar verskillende vertaling van 1 Kor
13: 6
NLV: Liefde treur oor
die onreg wat plaasvind en juig as die waarheid seëvier
The word on the Street:
Love doesn’t smile when dark stuff goes on, but throws a party when the
truth gets out.
Die Lewende Bybel:
Oor verkeerde dinge kan hy nooit gelukkig wees nie. Dit is net die
waarheid wat hom gelukkig maak.
The message: Doesn’t
revel when others grovel, takes pleasure in the flowering of truth.
Bybel vir almal:
Hy is nie bly wanneer mense verkeerde dinge doen aan ander mense nie, hy
is bly wanneer mense die waarheid praat.
NAV: Liefde hou nie
van die onreg nie, want liefde hou van én bly by die waarheid
Kindertyd
Ek wil he so veel as moontlik kinders
moet hier voor by my kom sit. Ek wil
sommer dadelik met ‘n baie moeilike vragie begin – praat julle altyd die
waarheid?
Hierdie volgende eksperiment leer ons
iets oor die waarheid en oor hoekom ons maar eerder altyd eerste die waarheid
moet praat.
Kry
iemand om bal onder die water te hou - Bal skiet op
Vra
om bal dieper in te druk - Bal skiet op
Vra
om bal langer onder die water te hou – Bal skiet op
Waarheid werk ook so. Baie mense dink as jy net die waarheid sal wegsteek,
sal niemand weet nie. Soos die bal kom
dit op.
Ander dink weer die probleem is dat
die waarheid nie diep genoeg weggesteek word nie. Ook dit sal nie die waarheid
nie laat uitkom nie.
Ander dink die oplossing is om net
baie lank die waarheid te onderdruk, weg te steek. Ook dit werk nie! Uiteindelik sal alles aan
die lig kom as ons voor God se troon verskyn.
Wat leer ons vandag oor mense wat met
liefde leef?
DIE LIEFDE HOU VAN DIE WAARHEID
Luister dieper na die Woord
Ek wil begin deur vanoggend se
teksvers in twee op te deel. Aan die eenkant hoor ons iets oor onreg en aan die
ander kant hoor ons iets oor die waarheid. Die vers handel dus oor ‘n teenstellings.
En om te weet wat die een is, moet ons weet wat die ander is.
1.
So die eerste gedeelte kom herinner ons dat die Liefde nie van onreg hou nie, want volgens Paulus (die skrywer) is
dit die teenoorgestelde van die waarheid.
As Paulus hier van die liefde praat, dan laat fokus hy ons van die begin
af op interpersoonlike verhoudings. Dit
is maar net ‘n baie groot woord wat verwys na die verhoudings wat ons met
mekaar het. Die verhouding met jou
ouers, die verhouding met jou kinders, die verhouding met vriende, geliefdes en
selfs die wat jy nie van hou nie. En Paulus wil weet: hoe tree ons binne hierdie verhoudings op en wat is ons motief of
rede hoekom ons so optree?
Dit gaan nie vir Paulus so seer nét oor
die kwaad of onreg wat ons sélf aan ander mense doen nie, maar ook oor daardie
lekkerkry of plesier wat ons ervaar as ons iets sleg/ negatief/ afbrekend van
iemand anders hoor. Hy kom spreek ons
dus nie net aan oor ons dade nie, maar ook aan oor die emosie wat ons oor ander
ervaar - al voel ons soms asof ons geen beheer daaroor het nie. So Paulus kom sê dat die liefde nie daarvan
hou as ons dit geniet om slegte dinge van ander hoor nie. Ongelukkig
is dit een van daardie vreemde dinge van die mens – dat ons dikwels verkies om
eerder te hoor van die slegte dinge van mense eerder as die goeie.
As Paulus dan skryf en sê dat die
liefde nie van onreg hou nie, dat dit nie van die verkeerde dinge hou nie, dan
praat hy van hierdie tipe gedrag. Hy
praat van daardie kere wat ons lekkerkry as ons iets slegs van iemand anders
hoor. Die volgende storie help ons om
dit beter te verstaan.
Een
dag, lank terug, as deel van Ronald
Patterson se opleiding as predikant, het hy as ʼn hospitaalkapelaan in die
Boston City Hospitaal gewerk. Hy is gevra om in die saal van die gevangenes te
werk – waar een van die gevangenes ’n berugte dwelmhandelaar was. Dit was Ronald se plig om hom te besoek, maar
hy het die taak maar halfhartig gedoen.
Hy
het dit later bely teenoor ʼn Rooms Katolieke non, wat ook sy supervisor
was: “Hoe kan ek bid vir iemand wat die
stad verwoes. Hy verdien sy siekte en
sommer ʼn klomp ander goed ook.”
Weet
jy wat die non hom geantwoord het?
“Patterson,
wie het gesterf en jou tot God verkies?
Iewers diep binnekant daardie man, bedek deur lae van pyn en ontkenning
en elke slegte dinge wat hy al ooit gedoen het, is daar 'n saadjie van die beeld van God. Jou enigste taak is om daardie vonk te sien
en die enigste manier wat jy dit ooit sal sien, is om alles te vergeet wat
iemand anders vir jou ooit vertel het van reg en verkeerd en met jou hele hart
te glo dat die vonk daar is. Hy, nes enigiemand anders wat jy ooit sal ontmoet,
is 'n kind van God se liefde.”
Ongelukkig leef ek en jy in ‘n
samelewing wat daarvan hou om die slegte te hoor en om dit te glo. Dink maar aan die koerante – dis die koerante
met die skindernuus of slegte nuus op die voorblad wat verkoop. Dink aan die nuus – wanneer daar goeie nuus
is gaan dit maar net by ons verby, maar oor die slegte nuus praat ons ure en
ure. Wanneer ons slegte of skindernuus
hoor word daar ook stertjies bygelas en kort voor lank weet niemand meer wat
die waarheid is nie.
Die verhaal van Ronald Patterson leer
vir ons dat ons verby al die slegte dinge wat ons al van ‘n persoon gehoor het
moet kyk en moet soek vir daardie stukkie van God wat in iemand is. Dit beteken
dat, as ons terug verwys na 1 Korintiërs toe, dat die waarheid altyd iets goed ook bevat – dat enige storie met net sleg,
nie die volle waarheid is nie. Een van die kommentare som dit goed op as die
skrywer se: Love takes no joy in evil of
any kind.
Hierdie Christelike liefde waarvan
Paulus ons kom leer, is dus nie ‘n liefde wat plesier kry uit kwaadwillige
berigte nie, maar altyd iets goed, iets waar’s ook soek. Die
gedeelte roep ons basies tot die volgende reëls:
a)
As
jy net sleg oor iets of iemand kan sê –
moenie!
b)
As
jy niks goeds oor iemand te sê het nie, bly stil!
c)
As
jy iets negatief oor iemand hoor, bedink dit en sink dit!
2.
Die 2de gedeelte van vers 6 kom verduidelik dan wat dit is wat ons wel
moet doen. As ons dan nie bly moet wees oor onreg nie, waaroor moet ons dan bly
wees? Paulus sê vir ons dat die ‘liefde
hom verheug oor die waarheid’. / “liefde
hou van én bly by die waarheid”. Die eerste vraag is natuurlik waarom
Paulus kies om die woord ‘waarheid’ hier
te gebruik, want die logiese woord sou eerder die teenoorgestelde van ‘onreg’
gewees het, soos bv. goedheid. Maar hy
kies waarheid.
Wat interessant is, is dat die direkte
vertaling uit die Grieks eintlik sê: ‘die liefde verheug hom met die waarheid’ en nie oor die
waarheid nie. As liefde uitgenooi sou
word na ‘n heerlike ete of dans toe, sou sy/hy saam met waarheid gegaan
het. Liefde is op sy/haar beste met
waarheid aan die sy.
Wanneer waarheid by liefde is, dan is
liefde eerlik en realisties. Dit beteken
dat liefde nie blind is en dat ons mense lief het omdat ons glo hulle is perfek
nie, maar waarheid laat ons juis hulle foute sien en ware liefde maak dat ons
dan t.s.v. hierdie foute vir hulle lief is.
En daarom moet die twee saam gaan.
Daarom hoort die twee saam. Daarom word waarheid ook teenoor onreg
geplaas: want as liefde en onreg die grootste mismatch is, dan is liefde en waarheid die beste couple.
Liefde hou waarheid eerlik, want
sonder liefde trek waarheid se beheptheid met feite die feite skeef of nog
erger, dit word gevoelloos. Maar as
liefde saam met waarheid is, dan verbreed dit die omvang van waarheid se lens om
die hele persoon in te sluit sodat waarheid herinner word daaraan dat iemand
wat droogmaak, steeds die beeld van God is!
Ons kan die volgende dinge sê wat die
Bybel bedoel met waarheid:
·
Waarheid is groter en breër as
akkurate stellings,
korrekte syfers/statistieke en konsekwente
beredenering.
·
Waarheid is 'n Persoon, 'n Persoon wie se dade en woorde saamvloei (“blend”) om 'n profiel
van die menslike lewe te skilder soos God bedoel het om geleef te word. Waarheid is Jesus. Jesus se self in Joh 14: 6 ‘ek is die
weg,die waarheid en die lewe”. As ons dan
enigsins iets oor waarheid wil leer of wil weet, moet ons daarvoor gaan soek by
die bron van waarheid.
Die tweede gedeelte van vers 6 het dan
die volgende praktiese implikasies vir ons lewens:
a)
Praat
die waarheid altyd in liefde. Veral
in moeilike omstandighede moet die waarheid altyd in die sagtheid van liefde
toegevou word. Daar is ’n ou Arabiese spreekwoord wat sê: Wanneer jy ’n pyl skiet, doop dit eers in
heuning. Die waarheid is net effektief as dit hand aand hand met liefde stap,
want dit is hoe God dit wil he. As jy
reguit moet praat, laat jou woorde soos sonlig in die ander persoon se hart
skyn. Sagte oë praat altyd die waarheid
met sagte woorde.
So wanneer
praat ’n mens die waarheid in liefde? Hier is die toets: Wie gaan by jou woorde
baat? As jy self goed gaan voel omdat jy ‘n baie goeie toespraak gelewer het
terwyl jy iemand sleg gesê het, het jy waarskynlik nie die toets geslaag nie.
Maar as jou woorde die ander persoon sal help om in sy of haar menswees te
groei, sê dit dan met liefde – en slaag daarmee saam die toets.
b)
Praat
die waarheid altyd met takt. Spreuke 16:23-24 gee wyse raad: ’n Wyse mens praat verstandig en kies sy woorde so dat hy ander
kan leer. Aangename woorde is heuning, soet en geneeskragtig vir die mens.
Dink voor jy
praat. Moenie oor ’n moeilike saak praat
voor jy daaroor nagedink het nie. Takt is baie nodig as dit by die waarheid
kom.
Dit laat dink 'n mens
aan die die storie oor die twee broers:
Die een broer was weg
met vakansie en hy het die ander broer gevra om sy geliefde kat op te pas! Toe
hy by die lughawe instap, bel hy dadelik sy broer om uit te vind na die
welstand van sy kat. “Jou kat is dood!” was sy broer se antwoord en hy het die
telefoon neergesit. Die man was
verpletter deur die nuus, maar veral deur sy broer se onsensitiwiteit!
Hy bel weer sy broer
terug: “Jy moes nie so direk en sonder hart die nuus oorgedra het nie”. “Hoe
moes ek dit dan gedoen het?” kap die broer terug.
“Wel, jy kon die nuus
geleidelik aan my gebreek het!” het hy verduidelik. “Jy kon gesê het die kat
het op die dak gespeel. Dan kon jy later gesê het dat die kat van die dak
afgeval het en sy been gebreek het. As ek later die kat kom haal het, kon jy
vir my gesê het dat die kat dit nie gemaak het nie... Terloops hoe gaan dit met
Ma?” Na 'n lang stilte antwoord sy broer hom: “Man, Ma speel op die dak.”
Leer om die waarheid altyd met
taktvolheid, met sagtheid te sê soos hierdie gediggie van WB Yeates dit uitstekend illustreer:
A truth that’s told with
bad intent,
beats all the lies you
can invent.
Met waarheid as liefde se metgesel,
kom liefde goed reg in 'n wêreld soos ons s’n, maar liefde keur nooit goed of
verheug in die onreg/kwade/boosheid wat hierdie goeie wêreld die deurmekaar
werklikheid maak wat dit is nie.
Kinders
EK weet julle het my al lankal
verloor: so ek wil net vandag se preek
vinnig vir julle in kort opsom. 1 Kor
13:6 kom se vir ons dat Liefde nie van verkeerde dinge hou nie – dit hou nie
daarvan dat ons lekker kry as ons slegte dinge van ander mense hoor nie. Dit hou ook nie daarvan as ons slegte dinge
oor ander mense vertel nie. En tweedens
– liefde hou van die waarheid. Liefde hou
van eerlikheid. En al hoor ons die
stories oor ander mense wat sleg is, wat dalk selfs waar is, moet ons verby al
die lelike dinge van ‘n persoon kan kyk en steeds daardie persoon liefhe!