Antieke wysheid vir modern tye.
Gewoonlik as mens so aan die begin van ‘n kwartaal is, dan het jy mos baie dinge om na uit te sien. Dinge wat nog die kwartaal gaan gebeur. Maar ek gaan nou vanoggend bietjie terugkyk. Ver terug, ‘n paar eeue terug. Hulle sê mos, jy kan net vorentoe gaan as jy weet waar jy vandaan kom.
Chesterton, "it means giving votes to the most obscure of all classes, our ancestors. It is the democracy of the dead”.
Daarom dan die tema van vanoggend se preek, antieke wysheid vir ‘n moderne tyd. Wat kan ons vandag leer by ons ou geloofsvaders?
Ek gaan vanoggend terug na die 4de, 5de eeue toe om te kyk wat ons kan leer by die woestyn monnike van daardie tyd. Hulle was die ouens wat in daardie in die woestyn in kloosters gaan woon het. In die Bybel speel die woestyn mos ‘n belangrike rol. In die OT het die volk deur die woestyn getrek. Ons lees van Johannes wat in die woestyn geleef het. Jesus was in die woestyn deur die duiwel versoek. So kan mens aangaan. Die woestyn is ‘n fisiese plek, maar dis ook ‘n baie spirituele plek en daarom het die monnike in kloosters in die woestyn gaan bly, want hulle het gereken dat hulle daar in die stilte en afgesonderheid werklik vir God kan ontmoet.
Vir hierdie woestyn vaders het hulle afsondering gegaan oor werklike innerlike transformasie. Dis een van die dinge wat ons by hulle kan leer – dit het nie vir hulle gegaan oor die teologiese debatte en teorieë nie, maar oor innerlike hartsverandering ten spyte van jou uiterlike omstandighede.
Verder is ek ook nogal beindruk met hulle omdat so geheel en al net mens was. Iemand het geskryf dat hulle beoefen ‘n “spirituality of imperfection” waar hulle nie skaam was vir hulle foute, gebrokenheid, hulle wonde, en hulle worstelings nie. Hulle het het nie probeer om perfek te wees nie, hulle was maar net mense wat naby aan hulle God probeer leef het en ‘n behoefte gehad het dat God hulle innerlik moet verander.
So wat kan ons by hulle leer? Ek het so paar goed uit hulle geskrifte wat ek graag met julle wil deel. Ek gaan nie teveel daaroor kommentaar lewer nie, want ek wil hê dat julle dit self in julle lewens moet van toepassing maak.
1. Moet nooit ophou om van vooraf te begin nie.
Hulle uitgangspunt was dat elke dag is ‘n nuwe begin wat deur God vir ons gegee word. Arsenios het in die 5de gesê: "My God, do not abandon me. I have done nothing good before Thee, but grant me, in Thy compassion, the power to make a start".
2. Leef opsetlik, nie doelloos nie.
M.a.w leef doelgerig, leef intensioneel, maak die meeste van elke oomblik wat God vir jou gee. "Think nothing and do nothing without a purpose directed to God. For to journey without direction is wasted effort" (St. Markus, 5de eeu).
3. Moet nooit wanhopig raak nie.
Moenie toelaat dat die foute wat jy maak, of die dinge van jou verlede jou onderkry of wanhopig maak nie. In Psalm 145: 14 staan daar: “ Die Here help almal op wat geval het.”
Do all in your power not to fall, for the strong athlete should not fall. But if you do fall, get up again at once and continue the contest. Even if you fall a thousand times...rise up again each time" (St. Johannes van Karpathos).
4. Bid eenvoudig.
Volgens hulle bid ons baie keer hierdie ingewikkelde gebede, en vra ons van God die goeie dinge wat ons nodig het, en in die proses ignoreer ons dikwels die wil van God. En as ons dan nie kry wat ons gevra het, dan is ons kwaad vir God.
Vader Macarius het gesê, "It is enough to say, 'Lord, as you will, and as you know, have mercy.' And if the conflict grows fiercer, say: 'Lord, help!'"
5. Hou op om ander te oordeel
Hulle het geglo dat jy niemand op enige manier ooit mag oordeel nie, want niemand van ons is tog immers perfek nie. Hulle vertel van Vader Marcurius dat hy die foute wat hy gesien het beskerm het asof hy dit nie gesien het nie en die wat hy gehoor het, asof hy dit nie gehoor het nie.
6. Bly waar jy is en leer wat jy moet leer.
In ons moderne samelewing verander dinge mos baie vining en maklik.En mense is mos vreeslik aan die gang en ongeduldig. Mense skuif rond, trek maklik na ‘n ander plek, wissel maklik van beroep. Dikwels sonder enige goeie rede. Ons soek gedurig na meer, na beter en na groter goed. In die proses verloor ons onsself. Hulle vertel dat ‘n student eendag vir St. Moses kom raad vra het. En St Moses se antwoord was: “gaan terug na jou kamer toe, daar sal jy alles leer wat jy nodig het.” Soms moet ons net rustig wees waar ons is en leer wat ons moet leer.
7. Wees nederig in jou geloof
St Johannes het gesê: “we do not know wholly even what is given in part, but know only a part of a part.”
Ons moenie ons manier van glo op ander afdruk nie, of dink ons weet beter of dink ons glo sterker of beter as ander nie. Ons moenie so selfversekerd wees oor ons geloof nie, want ons weet nie alles nie, ons ken maar ten dele soos die Bybel sê.
Soos ons lees in Spreuke 29: 23 “Hoogmoed bring mens tot ‘n val; nederigheid bring eer.”
8. Erken jou gebrokenheid
St Maximus het gesê : "The person who has come to know the weakness of human nature has gained experience of divine power. Such a person never belittles anyone...He knows that God is like a good and loving physician who heals with individual treatment each of those who are trying to make progress" Soos Paulus ook skryf: ons is almal kruike wat maklik breek. Ons is vol krake, maar God se lig skyn deur die krake en Hy los ons nie.
9. Wees genadeloos realisties
St Makarios van Egipte het gesê: 'expect trials and temptations until your last breath.'" "I am convinced that not even the apostles, although filled with the Holy Spirit, were therefore completely free from anxiety...Contrary to the stupid view expressed by some, the advent of grace does not mean the immediate deliverance from anxiety"
Die lewe is soos ‘n roller coaster – daar is oppe en affe. Ons moet dit aanvaar en realisties wees daaroor dat alles nie perfek vir jou gaan uitwerk net omdat jy ‘n gelowige is nie.
10. Dink altyd die beste van almal
Ons moet minder wantrouig wees. Moenie altyd net die slegte in mense raaksien nie. Niemand is net sleg nie. Almal het goed in hulle. Evagrios(4de eeu) het gese: "Show the greatest gentleness toward all people.”
11. Lees die doodsberigte
Kyk bietjie in die koerant – die doodsberigte sê mos altyd iets van die persoon wat dood is, se lewe. Die woestynvaders sê dis goed om die doodsberigte te lees, want dit laat jou dink aan die manier hoe jy jou lewe leef.
Gregorius die grote het vertel toe Arsenius naby aan sy einde was toe sy mede monnike eendag sien dat hy huil. Hulle vra toe vir hom of hy bang is. ‘Ja’ het hy geantwoord, ‘want by die oomblik van ons dood gaan ons almal presies weet wat die resultaat van ons lewe was.’
Die vraag waaroor ons dus moet gaan dink, is: wat gaan daar oor elkeen van ons se lewens in ons doodsberigte geskryf word?
Kom ek herhaal net vir oulaas die 11 gedagtes wat ons hoor by die ou woestynvaders en soos ek dit noem moet jy besluit watter daarvan in jou lewe die meeste tot jou spreek: Moet nooit ophou om van vooraf te begin nie.
Leef opsetlik, nie doelloos nie.
Moet nooit wanhopig raak nie
Bid eenvoudig
Hou op om ander te oordeel
Bly waar jy is en leer wat jy moet leer.
Wees nederig in jou geloof.
Erken jou gebrokenheid
Wees genadeloos realisties
Moenie altyd net die slegste in mense raaksien nie.
Lees die doodsberigte
In Spreuke 3: 13-18 lees ons die volgende…
OT wysheid is praktiese wysheid. Dit wil ons help met die manier hoe ons ons lewens elke dag meer sinvol leef. Hierdie gedagtes van die ou woestynvaders is elkeen ‘n stukkie praktiese wysheid wat in ons moderne tye nog steeds relevant is en ons lewens betekenisvol sal maak.Wysheid wat groter opbrengste lewer as goud en meer waarde het as edelstene. Mag dit vir ons elkeen ‘n ryk en ‘n vol lewe bring.
Om oor te dink
Dink aan iemand in jou verlede by wie jy baie geleer het. Wie was dit en wat het die persoon jou geleer?
Lees die teks: Spreuke 3: 13-18
- Die wysheid van die Ou testament is nie oor slimwees nie. Dis praktiese wysheid wat vir mense wil help om elke dag ‘n beter en meer sinvolle lewe te leef en keuses te maak.
- Wat staan vir jou uit in die teks?
Hoe sal jy die algemene indruk/gevoel van die 11 gedagtes in die preek beskryf?
Watter van die punte is die meeste op jou van toepassing en hoekom?
No comments:
Post a Comment