19 Oktober - "Vir God en vadeland"

Matteus 22: 15-22

“Vir God en vaderland”

My twee broers het op skool een vakansie vir sakgeld by die Yzerfontein karavaanpark gewerk. Hulle het die hek beman om te sorg dat daar nie ongewenste mense by die park inkom nie. Die oom wat op daai stadium die opsigter was het hulle gewaarsku om wakker te wees by die hek, want die mens is ‘n skelm ding. As ek so kyk na wat alles in ons land aangaan dan voel dit vir my die oom was reg. Die mens is ‘n skelm ding.

Ek lees in die week ‘n interressante onderhoud met die ekonoom Dawie Roodt waarin hy sê dat ons regering besig is om kapitaal te verwoes deur die manier hoe geld spandeer en gemors word. Hy sê die regering kry inkomste deur belasting, maar spandeer meer as wat hulle inkry. Hy gebruik ‘n interessante beeld om dit te verduidelik.

Iemand leen geld om ‘n kamer aan te bou vir ‘n nuwe baba. Dis ‘n positiewe uitgawe, want dit verhoog die waarde van jou huis. So dis goed, gaan maak die baba. As jy egter daai geld leen om die kamer aan te bou en dan gebruik jy die helfte om Mauritius toe gaan om die baba te maak, dan is dit nie ‘n goeie uitgawe nie. 

Hy sê, dis wat in RSA gebeur. Die regering leen R200bn en spandeer die helfte daarvan aan die nuwe kamer en die ander helfte om Mauritius toe te gaan. En dan moet hy weer geld leen om die helfte wat vir Mauritius gebruik is aan te vul. So hou die skuld net aan groei. Niks word gespaar nie. So, die regering is besig om more se geld vandag te spandeer.

Dink aan al die dienslewering betogings wat ons in ons land beleef. Baie daarvan is omdat dienste nie gelewer word nie, as gevolg van korrupsie deur staatsamptenare. Dit maak dat mense al hoe meet gefrustreerd raak en dan op ‘n stadium bars die bom en hulle kom in opstand.

Maar dis nie net die staat wat korrupsie pleeg of geld wanbestee nie. Dis ook gewone landsburgers soos ons wat dit doen. Soos mense wat met hulle belasting kul. 

Dis soos die aand van 15 April 1987 in Amerika toe 7 miljoen kinders oornag verdwyn het. Die belastinggaarder in Amerika het ‘n belastingreël verander wat daai dag ingeskop het. Voor daai datum kon mense net die naam van hulle afhanklike kinders op hulle belastingvorms invul. Na 15 April moes hulle die name en ID nommers van hulle kinders invul. En toe die son die volgende oggend opkom was daar skielik 7 miljoen minder kinders in Amerika.

Soos die oom vir my broers gesê het – die mens is ‘n skelm ding. Vanoggend se teks help ons hiermee.

Lees die teks.

As julle gedink het al ons belastings is erg -  in die Romeinse samelewing was daar baie belastings. Belastings op hulle besittings, handelsbelasting, pad- en hawebelastings en ook sensusbelasting, waaroor die mense baie ongelukkig was. Elke persoon in Judea moes jaarliks individuele of persoonlike belasting aan die Romeinse regering betaal. Die Jode het hierdie belastings gehaat – hulle het gevoel dat hulle geld wat na God toe moes gaan nou aan die keiser moes betaal. So belasting was ‘n groot issue.

So dit was eintlik baie slim van die Jode om hierdie vraag oor die belasting aan Jesus te vra, want hulle het geweet hoe sterk die Jode oor die belastings gevoel het. Dit was ‘n strikvraag om Jesus uit te vang. As Jesus geantwoord het dat hulle wel belasting moet betaal, kon hulle die Jode teen Hom laat draai het. As Hy sê hulle moenie belasting betaal nie, sou die Herodiane Hom aangee by die Romeinse owerheid. Dit het gelyk soos ‘n catch 22 situasie vir Jesus. Na albei kante toe was Hy in die moeilikheid.

Maar Jesus se antwoord is briljant. Gee vir die keiser wat hy moet kry – daarmee stel hy die Herodiane tervrede. Gee vir God wat God moet kry – daarmee stel Hy die Jode tevrede. Op hierdie manier sorteer Jesus die Fariseërs en die Herodiane uit. Kom ons unpack gou Jesus se antwoord.

Jesus sê – gee aan die keiser wat aan hom behoort. So ja, ons moet belasting betaal. Ons het ‘n verantwoordelikheid om belasting aan die regering te betaal. Dis nie altyd lekker nie en die regering maak foute en wanbestee dit, maar dit was maar in Jesus se tyd ook so. Dit bly ons verantwoordelikheid om belasting te betaal.

Maar dan sê Jesus ook – Gee aan God wat aan God behoort. As ons onsself gelowiges noem behoort alles wat ons is en het aan God. Dit sluit in ons prioriteite, tyd, geld en optrede teenoor ander mense. Ook die manier hoe ons ons verantwoordelikheid teenoor die regering nakom. Alles behoort aan God. Dit beteken ook dat ek in alles die wil van God sal soek.

Op hierdie manier bring Jesus die alledaagse lewe en geloof bymekaar. Hy bring politiek en geloof bymekaar. Hy bring besigheid en geloof bymekaar. Hy bring belasting en geloof bymekaar. Ons dink mos dikwels dat ons nie geloof en die alledaagse goed bymekaar moet bring nie.  Daar is politiek en daar is geloof. Daar is besigheid en daar is geloof. Dis hoekom mense byvoorbeeld iemand sal kry wat elke Sondag in kerk is en gereeld Bybel lees en bid, maar behandel sy werkers by sy besigheid baie sleg of hy is skelm met geld en belasting.

Die mense van die Bybel en Jesus ken nie so ‘n verskil nie. Politiek is deel van geloof en geloof is deel van politiek. Besigheid is deel van geloof en geloof is deel van besigheid. Die een kan nie sonder die ander nie. As jy die twee van mekaar skei, dan leef jy jou lewe in kompartemente en dan maak dit die moontlikheid van korrupsie en skelmwees baie groter. Geloof moet juis help om die alledaagse goed beter te maak. Alles behoort aan God. Elke deeltjie van my lewe behoort aan God en gebeur in God se teenwoordigheid.

Dit plaas ‘n verantwoordelikheid op ons as gelowiges. Ons moet altyd vra of dit wat gebeur die wil van God is. En as dit nie is nie, moet ons iets daaraan doen. So as die regering ons belastinggeld mors, dan het ons ‘n verantwoordelikheid om iets daaraan te doen. Ons moet toesien dat die regering die belastinggeld reg aanwend. Net soos wat die staat ons aanpraat om ons belasting te betaal, so moet ons die staat verantwoordelik hou om ons belasting reg aan te wend.

Kom ek noem ‘n voorbeeld: in Molteno in die Ooskaap het die wit inwoners onlangs saam met die swart mense van die informele nedersetting vreedsaam betoog oor die slegte omstandighede waarin die mense leef. Wit en swart het saamgestaan om die munisiplaiteit verantwoordelik te hou. Dis ‘n radikale ding om te doen.

Dis hoekom ons moet stem en betrokke moet raak by aksies. Dis waar die kerk ook ‘n belangrike rol het om te speel. Ons kan nie net op facebook boodskappe plaas en om braaivleisvure kla nie.  

Die punt is: Alles behoort aan God – elke deel van my lewe – ook my belasting. En omdat alles aan God behoort het ek ‘n verantwoordelikheid as gelowige om God ook daar te verteenwoordig.

Net soos wat die afbeelding van die keiser op die muntstuk wys aan wie die muntstuk behoort. So dra ons God se afbeelding in ons. Dit wys dat ons aan God behoort. En ons moet onsself aan God gee – soos Paulus skryf in Romeine: Gee julleself as lewende en heilige offers. En ons moet elke deeltjie van ons lewe aan God gee – ons werk, ons prioriteite, geld en goed. Dit verander ons lewe. Dit bring meer liefde, meer vreugde en meer krag in ons lewens. Dit maak ons lewens betekenisvol 

12 Oktober - Jy is genooi! RSVP asseblief!

Matteus 22: 1-14

Jy is genooi! RSVP asseblief!

Hierdie is ‘n moeilik teksgedeelte. Dit vertel van ‘n koning (God) wat ‘n bruilofsfees vir sy seun hou. ‘n Lekker partytjie. Baie gaste word uitgenooi. Die gaste verwys na die Jode wat nie vir Jesus ernstig geneem het nie. Maar hulle kies om nie die fees by te woon nie. Hulle het ander goed wat vir hulle belangriker is.

Dan word die fees oopgegooi vir alle mense – goeies en slegte. En hulle almal kom.

Tog is daar dan ‘n persoon wat uitgegooi word omdat hy nie die regte klere aan het nie. So hy word uitgenooi, maar hy moet ook die regte klere aanhê, anders kan hy nie partytjie hou nie.

Voorwaar ‘n moeilike teks om te verstaan. Daarom het ek gedink ek gaan ‘n storie vertel om dit te verduidelik.

’n Bedelaar het net buitekant die paleis gebedel. Eendag sien hy ’n plakkaat op die hek van die paleis: “Koning gee groot banket. Al voorwaarde is dat almal in koninklike klere moet kom”.

Die bedelaar kyk na die ou, stukkende klere aan sy lyf, sug swaar en gaan toe maar weer sy gang. “Verseker is dit tog net koninklikes en hul families wat koninklike klere dra,” dink hy.

Maar die gedagte wil hom nie los nie. Moet hy nie maar tog die kans vat en met sy ou klere gaan nie.

Hy gaan terug na die paleis se hek en vra die wag of hy die koning kan sien. Die wag is daar weg en na ‘n paar minute is hy terug: “Kom saam, die koning sal jou sien.”

“Waarmee kan ek jou help?” vra die koning beleef aan die bedelaar.

“U Majesteit, ek wil graag na u banket toe kom, maar ek het geen koninklike klere om te dra nie. As ek so voorbarig mag wees, mag ek een van u ou kledingstukke kry, sodat ek ook na die banket kan kom?”

Die bedelaar bewe so kwaai dat hy glad nie die koning se breë glimlag raaksien nie. “Jy was verstandig om my te kom sien. My seun, die prins, sal vir jou die regte klere gee.”

Die koning draai na sy seun toe en sê: “Neem hom na jou kamer en gee vir hom klere.”

Kort voor lank staan die bedelaar voor die spieël en pronk met sy koninklike klere. “Jy kwalifiseer nou om môreaand se banket by te woon,” sê die prins. “En nooit, ooit weer sal jy ander klere nodig hê nie, want dié wat ek nou vir jou gegee het, sal vir altyd hou. Daarom sal jy altyd soos een van ons wees.”

Die bedelaar val op sy knieë neer. “Dankie, dankie!”

Terwyl hy by die kamer uitstap, kyk hy terug na sy hopie vodde klere op die vloer. Sê nou die prins is verkeerd? Sê nou hy kry sy ou klere miskien tog weer nodig?  Vinnig-vinnig tel hy dit op.

Die banket is groter en beter as wat hy ooit kon dink of droom, maar die bedelaar kry dit net nie reg om dit te geniet nie. Sy bondel vodde wat hy maar oral saam met hom dra, val gedurig van sy skoot af. Die kos word vinnig aangegee van die een gas na die ander. En elke keer wanneer hy buk om sy vodde op te tel, mis hy die een of ander lekkerny ...

Uiteindelik bewys die tyd dat die prins reg was. Die koninklike klere wat hy vir die bedelaar gegee het, hou en hou en hou. Maar die probleem is dat die bedelaar al hoe meer geheg raak aan sy ou klere. Hy sleep dit oral saam. En dit maak dat hy niks kan doen nie, want hy het heeltyd die klere in sy hande. Later sien die mense nie eens meer sy koninklike klere raak nie, net die ou klere in sy hand.

Die bedelaar word oud. Toe hy op sterwe lê, kom besoek die koning hom. Die bedelaar sien onmiddellik die hartseer op die koning se gesig toe hy na die bondeltjie vodde op die vloer staar. Skielik onthou die bedelaar die prins se woorde en besef: Sy gehegtheid aan sy ou, vodde klere het hom ’n leeftyd van koninklikheid gekos. Hy begin onbedaarlik huil oor sy onnoselheid en kortsigtigheid.

En die koning huil saam met hom.

Met dit in gedagte wil ek net so paar goed in die teks uitlig.

Die uitnodiging is ‘n uitnodiging na ‘n vreugdefees. Thomas Aquinas het gesê: “God is pure vreugde en pure vreugde vereis geselskap.”

Christenskap is ‘n saak van blydskap. Tog lyk dit nie altyd so by sommige christene nie. Dis nie ‘n oppervlakkige blydskap nie. Dis blydskap selfs al is my omstandighede nie lekker nie, want jy weet God is by jou. Dis ‘n uitnodiging na blydskap saam met God.

Hoe lyk ons prioriteite? Die eerste uitgenooides daag nie by die fees op nie, want hulle het ‘n stuk grond om na te kyk en ‘n werkplek om na toe te gaan. Hulle het dus ander goed gehad wat belangriker was as God se uitnodiging. Iemand het eenkeer gesê jy kan so besig wees om ‘n lewe te maak, dat jy vergeet om ‘n lewe te hê. Ek wil dit nog verder uitbrei – mens kan so besig wees om ‘n lewe te maak en dit te geniet dat jy vergeet dat God jou geroep het en wil hê jy moet ‘n verskil maak.

So, hoe lyk my prioriteite? Is daar goed wat alewig belangriker is as God en sy uitnodiging en sy kerk?

Alle mense word genooi na God se partytjie. Die goeies en die slegtes word uitgenooi.

Die verhaal leer ook vir ons dat God se genade vir almal is. Selfs die eerste uitgenooides wat nie opgedaag het nie – word nog ‘n keer uitgenooi.  Daar is nie vereistes of voorwaardes vir die partytjie nie. Al wat belangrik is – is of jy dit aanvaar of nie.

Tog is dit interessant om raak te sien – dis nie net ‘n uitnodiging aan die goeies en slegtes nie. Die slawe word uitgestuur om hulle te gaan soek. Dis intensioneel. Dis doelbewus. Hulle gaan haal die mense. Dit laat my dink aan die kerk, ons gemeente. Dis baie maklik om te sê – almal is welkom. Maar die teks challenge ons om nie net te sê almal is welkom nie, maar om hulle te gaan haal en na die kerk toe te bring. Dis iets wat ons moet gaan doen en dis moeiliker.

En dan is daar natuurlik ook die vraag – is ons regtig oop vir die goeies en die slegtes? Ek dink ons is baie oop vir die goeies, maar ek is nie altyd so seker of ons so oop is vir die slegtes nie. Dis mos maklik om oop te wees vir mense wat soos ons is, maar dis moeiliker om oop te wees vir die mense wat nie soos ons is nie – die homeless mense, die verslaafdes.

So, die teks challenge ons…dit vra:

Wat doen ons om mense uit te nooi?

Wie nooi ons uit – net die goeies? Of is ons ook bereid om die slegtes uit te nooi?

Daar is tog ook ‘n dress code. Ons lees van die ou wat in die moeilikheid was omdat hy nie reg aangetrek was vir die partytjie nie. Hieruit leer ons dat genade gratis en verniet is, maar nie goedkoop nie. Om op te daag by die partytjie is nie genoeg nie, jy moet ook bereid wees om te dien. Jy moet bereid wees om vir God en jou naaste lief te wees.

Die klere wat ons aantrek, die dress code van ‘n gelowige - is liefde, barmhartigheid en diens aan jou naaste. Ons doen dit nie omdat ons in die hemel wil kom of genade wil verdien nie, maar omdat ons dankbaar is vir genade en klaar weet dat ons in die hemel gaan kom. Om ja te sê vir God se uitnodiging is belangrik, maar dan sê jy ook ja vir diens aan jou naaste. Dis die klere wat ons aantrek.

So dit gaan ook hier oor die vraag: is ek reg om te dien? Is ek reg om oop te wees vir ander mense?

Vir die Jode was dit ondenkbaar dat die goeies en die slegtes by God se fees kon wees. Volgens hulle is daar net plek vir die goeies. En hulle het gedink hulle weet wie God is en wie by God welkom sal wees. Dit sou net mense wees wat reg lewe.

In die koninkryk van God kies mense nie wie in en wie uit is nie. Ons mede partytjie gangers word aan ons geskenk. En ek het ‘n vermoede ons gaan verbaas wees wie daar is. Daar gaan mense wees wat in ons oë goeies en slegtes is. Daarom moet ons alle mense dien en eerder mense insluit as uitsluit. Dis deel van ons roeping. Dis die klere wat ons moet aantrek.

5 Oktober - Om vrug te dra op God se grond

Matt. 21: 33-46

Om vrug te dra op God se grond

Jesus begin met die woorde: Luister na nog n gelykenis. Dis duidelik – wat nou volg sluit aan by wat Hy net voor dit vertel het.

Ons sou kon sê dat al drie hierdie gelykenisse handel oor mislukking (of ongehoorsaamheid) en verwys na die onvermoë van die geestelike leiers van die Jode (familiehoofde, skrifgeleerdes, Fariseërs) om gepas op die koms van Jesus te reageer. 

Kom ons kyk na die tweede gelykenis: Hierdie gelykenis handel oor 'n man wat grond besit en 'n wingerd daarop aangeplant het. Hy het dit goed voorberei en versorg; 'n klipmuur rondom die wingerd gebou vir beskerming teen wilde diere en ander indringers; 'n parskuip aangebring om die druiwe te verwerk wanneer dit ryp is, en 'n wagtoring opgerig as skuiling vir 'n wag wat die wingerd oppas. Nadat die eienaar die wingerd en al hierdie dinge ingerig het, het hy na ‘n vreemde land vertrek en die grond en wingerd uitverhuur.

Wat hier gebeur het was nie so vreemd nie: Dit was n algemene verskynsel dat die ryk grondeienaars hul wingerd uitverhuur het aan ander.  In n tyd waarin baie boere hul grond verloor het en vir die groot grondbesitters moes gaan werk was hierdie ryk grondeienaars nie gewild onder die gewone mense gewees nie. 

So die verhaal en beelde wat Jesus vertel was vir hulle goed bekend. Hulle kon hulself inleef in die storie – soos die vorige gelykenis is Jesus baie slim met sy storie en die vrae wat hy vra. Net deur die  luister na die storie besef hulle alreeds dat hy op hulle sinspeel.

Die probleem in hierdie gelykenis het ontstaan toe die eienaar na die eerste oestyd van sy werkers gestuur het om sy deel van die oes te gaan haal.  In hierdie gelykenis het die huurders geweier om dit te doen.  In 2 gevalle het hulle die slawe vermoor.

Die eienaar stuur uiteindelik sy seun – want hom sal hulle seker nie doodmaak nie. Omdat dit ’n baie klas gedrewe samelewing was, het dit nog meer sin gemaak. Die seun is in ’n heel ander klas as die slawe en daarom sal hulle hom anders behandel, maar die teendeel vind egter plaas. Hulle maak hom dood, want redeneer hulle, as die erfgenaam dood is, sal ons die grond kry.  Hierdie is die klimaks van hulle rebellie. Hy wou nie luister of aan die eienaar gee wat hom toegekom het nie.

Kom ons kyk kortliks wat met al hierdie beeld bedoel word wat Jesus gebruik (ons sou hierdie ’n allegoriese gelykenis kon noem).  Dit beteken dat meeste van die elemente in hierdie gelykenis na iets spesifiek verwys.

1.       Die wingerd = Israel of die koninkryk van God

2.      Huishouer = God

3.      Huurders = leiers van Israel

4.      Vrugte = die gedrag wat deur God verwag word.

5.      Verwerping van die slawe = die verwerping van profete deur Israel

6.      Seun van die eienaar se dood = Jesus se dood

7.      Die straf van die huurders = oordeel oor Jerusalem en die nuwe huurders vir die kerk

Wat probeer Jesus vir hierdie mense sê met hierdie beelde:

Jesus kom wys weer op die Joodse leiers se ongehoorsaamheid aan God se wil. Hy kom wys op hulle bose leierskap en hulle vyandigheid aangesien hulle nie huur (die eienaar se deel van die oes) wou betaal nie.

Daar was al baie profete en ander voorgangers (soos Johannes), maar hulle wou nie na hulle luister nie.  Hulle is wreed behandel en selfs vermoor, maar tog gee God nie op nie: Hy stuur sy seun.  En ook hom het hulle vermoor.

Soos in die vorige gelykenis, vra Jesus weer ’n slim vraag:  Wat sal die eienaar met daardie huurders/boere maak?

Dan, soos laasweek, antwoord hulle baie vinnig. Hulle gee nogal ’n harde antwoord. Hy sal hulle straf (letterlik staan daar vernietig) en ander huurders aanstel wat wel aan hom sy regmatige deel sal gee.  Hulle stel voor dat die eienaar volgens die wet van vergelding optree – m.a.w. daar sal met geweld op hulle geweld reageer word. 

Aangesien die gelykenis oor die gedrag van die priesterhoofde en familiehoofde handel, is hulle antwoord op Jesus se vraag ook hulle eie skulderkenning en strafaankondiging. Hulle het in die strik getrap en hulle eie oordeel geteken. Hulle praat eintlik oor hulle eie vooruitsigte wanneer die finale oordeel aanbreek. In vers 45 erken hulle dit as hulle besef Hy het op hulle gesinspeel met hierdie gelykenisse.

Jesus vra dan vir hulle of hulle nog nooit in die Skrif gelees het nie: Die een wat deur die Jode verwerp is, sal die hoeksteen word.  Jesus gee die toepassing van hierdie gelykenis: die Joodse leiers sal vir hulle verwerping van God deur God verwerp word.  God sal die koninkryk aan die gee wat sy wil najaag. 

Dis belangrik om te onthou dat hierdie gelykenis oor die leiers van die Jode handel en nie die Jode in die algemeen nie.  Soos laasweek praat Jesus met die mense wat so seker van hulle saak was. In die laaste reël lees ons dat nie almal soos die leiers gedink het nie: die leiers wou Jesus doodmaak maar die mense het hom gesien as ’n profeet.  Daarom word die wingerd (Israel) nie geoordeel nie, maar die huurders (leiers van Israel).

Wat die Jode self voorspel het, het toe met hulle gebeur: Die wingerd is van die Joodse leiers weggeneem. Joodse gelowiges, en die gelowiges uit ander nasies wat deur hul getuienis deel van God se volk geword het, het die wingerd van God ontvang. God hét die wingerd aan ander verhuur, wat Hom op die regte tyd sy vrug gee.

Hoe lyk die lewe van iemand waarvan die hoeksteen die belangrikste is?

Wie deel wil wees van die koninkryk waarvan die Steen van God die belangrikste steen is, moet die vrugte dra wat God vra. Soos ek laasweek gesê het: ons dade moet ons geloof uitbeeld.

Die gelykenis is nie afgehandel met die Joodse leiers se verwerping van Jesus nie. Deur die eeue bly die vraag of die kerk van Christus die vrugte dra wat God vra.  Ons moet onsself gereeld vra: leef ons God se wil op aarde uit? Dra ons vrug?

Ons kan maklik dink dié verhaal het net met die Joodse leiers se struikeling te doen. Dit kan egter ook ons struikeling word. Dit gebeur wanneer ons die kerk en ons geloof vervreem van God se bedoeling daarmee.  Wanneer ons vergeet van God se opdrag om vrugte dra.

Dit kan vir mense in God se wingerd so maklik oor die wingerd begin gaan. Wat met die wingerd gebeur, hoe dit bestuur en gelei word, aan watter verwagtinge ons dit wil laat doen, watter opbrengs dit vir ons moet hê, kan die belangrikste begin raak.  Ons kan so behep raak met die wingerd dat ons vergeet wat God se bedoeling daarmee was – en wanneer daar mense kom om ons te herinner aan ons eintlik roeping, dan maak ons hulle dood.

Die Eienaar hou nie hiervan nie. Terwyl ons hou van verhale wat positief eindig, kan ons so maklik dié gelykenis vergeet. Dit eindig nie op 'n positiewe noot nie. Die Steen het die Joodse tempel platgeloop. Die wingerd is van die Joodse leiers weggeneem. Gelowige Jood en gelowige heiden het die nuwe volk geword aan wie die wingerd gegee is.

Die verhaal het hom telkens weer afgespeel. Deur die eeu het dit gebeur dat die lamp weggeneem word van gemeentes wat wegdraai van God en nie oop is vir die leiding van die HG nie.

Hoe reageer ons vandag?

God gee vandag nog profete om met ons te praat. Om ons te herinner aan ons roeping. Maar meer nog, Jesus het die HG vir ons gegee om elke dag by ons te wees en ons te lei. 

As ons bly voortleef soos die Joodse leiers, dan maak ons Jesus se kruisiging goedkoop. 

Die Joodse Leiers het gedink hulle doen die regte ding. Hulle was so oortuig gewees dat hulle selfs bereid was om Jesus te laat doodmaak.  Die vraag is egter vanoggend op ons gerug: is ons ook so seker van ons saak dat ons nie meer hoor as Jesus praat nie? Ons kan so besig raak met die wingerd dat ons vergeet aan wie dit behoort.

God gun vir ons elkeen om te boer in die wingerd, maar die wingerd behoort aan Hom.  Daarom is my gebed vanoggend dat ons altyd sal onthou aan wie die wingerd behoort en dat ons sal oop wees vir die HG se leiding..

28 Sep 2014 - Woorde en dade: twee kante van dieselfde munt

Matt. 21: 23-32.

Woorde en dade: twee kante van dieselfde munt

Net so bietjie agtergrond: Dit is hier naby aan die einde van die Here Jesus se bediening op aarde.  Sy kruisiging is om die draai.  In die begin van die hoofstuk het ons gelees hoe hy op ‘n donkie Jerusalem binnery terwyl die skares klere en palmtakke voor hom oopgooi en uitroep:  “Loof Hom wat in die naam van die Here kom.  Prys Hom tot in die hoogste hemel.”   Daarna lees ons hoe die Here Jesus na die tempel toe gaan en die geldwisselaars en sakemanne wat die tempel ontheilig het, uitjaag.  Dis duidelik dat Jesus se einde naby is.  Die Priesterhoofde en familiehoofde (fariseërs en skrifgeleerdes) bevraagteken Jesus se gesag en dan vertel Jesus drie gelykenisse om God se oordeel oor hulle aan te kondig:  Die gelykenis van die twee seuns, die gelykenis van die boere en die wingerd en die gelykenis van die bruilof.

In ons Skrifgedeelte is Jesus besig met ‘n preek.  Soos baie ander kere gebruik Hy ‘n gelykenis om sy boodskap helder en duidelik te maak.  Die gelykenis gaan oor ‘n man met twee seuns.  Daar is twee seuns.  By ‘n ander geleentheid (Luk 15) het die Here Jesus ook ‘n gelykenis vertel van ‘n man wat twee seuns gehad het:  die baie bekende gelykenis van die verlore seun! In beide die gelykenisse gaan dit oor berou en oor sondaars wat gered word!

Ook belangrik om te sien hoe hy die gelykenis begin.  Hy draai na die priesterhoofde en die familiehoofde en vra vir hulle:  wat sê julle hiervan?  Letterlik staan daar:  Wat dink julle hiervan:

Die Griekse woord vir dink is “dokeo” en beteken om jou mening te gee.  Dis duidelik:  Jesus vertel die gelykenis om die Joodse leiers te laat dink.  Hy soek ‘n reaksie.  Hy wil hulle konfronteer.  Sommige Bybelkenners sê dis een van Jesus se skerpste gelykenisse. Hy vertel dit sodat hulle met die luister na die gelykenis aan die dink sal gaan en besef:  die Here praat van ons.  Dis oor ons wat die gelykenis gaan. 

Die gelykenis moes hulle soos ‘n harde hou in hulle maag getref het. Luister hoe hard die Here Jesus met hulle praat in vers 31b-32

Dit moes skokkend vir die geestelike leiers van destyds gewees het. Hulle is swakker daaraan toe as die slegste sondaars van destyds.  Hulle was so selfversekerd dat hulle gered is, dat hulle nie eers een oomblik dink oor hulle eie lewe, oor hulle eie gehoorsaamheid aan God en oor of hulle die wil van die Vader doen nie.  Dis vir hulle wat Jesus sê:  Wat dink julle hieroor?  Wat sê die gelykenis vir julle?  Hoe reageer julle daarop?   Dis hoekom Jesus die gelykenis vertel:  sodat hulle sal luister en daaroor dink ... en skielik besef:  Jesus praat met ons.  En dis presies wat gebeur:  na die tweede gelykenis lees ons in 21: 45:  “toe die priesterhoofde en die Fariseërs Jesus se gelykenisse hoor, het hulle besef dat Hy op hulle sinspeel”.

Vandag:  wat sê julle van die gelykenis?  Wat dink jy?  Wat is jou mening?  Hoe raak dit jou?  Jesus praat met mense soos ons wat seker is van ons redding.  Hy praat met die kerk!

Die punt is:  die Here Jesus soek reaksie.  Hoe gaan jy en ek vanoggend reageer?  Gaan ons besef dat Hy met die gelykenis op ons sinspeel(v45)? 

Die bekende prediker Spurgeon gebruik ‘n mooi beeld.  Hy sê gelowiges is of akkerbome wat in ‘n storm deur die wind omgewaai word OF hulle is wilgerbome wat selfs in ‘n orkaan heen en weer buig.  Sy vrees is dat ons soos wilgerbome is.  Selfs al praat God hoe hard met ons, ons buig net so ‘n bietjie heen en weer, maar na die tyd gaan ons doodgewoon voort asof niks gebeur het nie.  Spurgeon is reg:  ons het immuun geword teen die Evangelie.  Ons hoor, maar dit gaan niks verder as ons ore nie. 

Was ons maar akkerbome wat deur die gelykenis omgegooi word sodat God van voor af met ons kan begin.  Want dis wat bekering is.  Om omgegooi te word.  Om 180grade van koers te verander.  Om so diep getref te word deur Jesus se boodskap dat ons nooit weer dieselfde kan of wil wees nie!  Maar nou is ons wilgebome!!

Kyk weer na die storie: In die gelykenis wat net in Matteus voorkom, roep die Vader een van sy seuns en vra hom om in hulle wingerd te gaan werk.  Op ‘n verskriklike kru manier, openlik rebels, antwoord die seun:  Ek wil nie!  Maar later kry hy tog spyt en gaan dan wel werk in die wingerd.  Die Vader gaan dan na die ander seun en vra hom presies dieselfde.  Hierdie seun stel die vader tevrede en antwoord gehoorsaam:  “Goed pa”, maar uiteindelik het hy nie gegaan nie.

Daarna vra Jesus vir die Joodse leiers:  wie van die twee het gedoen wat hulle pa wou hê?  Eintlik staan daar:  wie van hulle het die wil van die Vader gedoen?(21:31)  Sien julle wat die Here Jesus se taktiek is?  Hy vertel ‘n storie.  Hy vra ‘n vraag.  En as hulle dan kies, dan spreek hulle ‘n oordeel uit oor hulself!

Beide seuns was eintlik verkeerd.   Die een het skande oor sy pa gebring deur sy woorde, en die ander een deur sy dade.  Maar die punt wat Jesus probeer maak is dat dit ons woorde en ons dade moet klop.  Ware geloof gaan uiteindelik oor in dade.  Daarom eindig Jesus sy preek op die berg in Matt. 7 deur te sê dat nie elkeen wat sê Here, Here, sal die Koninkryk van God ingaan nie, maar net hulle wat die wil doen van die Vader wat in die hemel is(Matt 7: 21).

Dis duidelik dat Matteus ‘n noue verband trek tussen die gelykenis van die 2 seuns en die preek wat Jesus vroeër op die berg gehou het.  In albei gaan dit oor hoor en doen.  Dis interessant dat die tweede seun presies dieselfde woorde gebruik as die mense in Jesus se preek op die berg.  Die 2de seun  sê: “ ja, Kyrie:  “ja HEER (LORD)”  En dis dieselfde woorde wat ons kry in Matteus 7:21:  Nie almal wat vir my sê:  Kyrie, kyrie – HERE, HERE.  In beide gevalle sê mense baie vroom:  Kyrie ... HERE ... maar in albei gevalle word hulle verwerp omdat hulle woorde nie oorgegaan het in aksie en hulle die wil van die Vader gedoen het nie! 

Daarom is dit die vraag wat elkeen van ons moet antwoord:  watter een van die twee broers is jy?  Is jy dalk soos die 2de broer? Bely jy ook maklik dat jy glo en dat jy die Here liefhet ... maar dit bly net by mooi woorde?  Ware geloof is wanneer ‘n mens se woorde en dade bymekaar uitkom, wanneer dit wat die kerk bely, oorgaan in sigbare, gehoorsame en dienende dade.

Die meeste van ons vanoggend hier het al baie kere vir God “ja” gesê: toe ons belydenis van geloof afgelê het, Hoeveel van ons het nie na ons ‘ja’,  tog presies die teenoorgestelde gaan doen nie. Ja, die belydenisse was daar, maar nie die dade nie.

Vriende, dis wat my sal bybly van die gelykenis:  die geweldige hoë premie wat God plaas op gehoorsaamheid aan Sy wil.  Dis nie wat ons met die mond bely nie, maar wat ons met ons dade van gehoorsaamheid wys, wat vir God tel.  Geen mens kan sê dat hy of sy glo SONDER om gehoorsaam te wees nie.  Geloof en diens vir God is sinonieme.  Geloof en dissipelskap loop hand aan hand.  Geloof en betrokkenheid by my naaste se nood is dieselfde ding. Geloof en versoening, geloof en geregtigheid hoort bymekaar.  Om te glo veronderstel gehoorsaamheid!!

Die ironie is natuurlik as mens weet wie Jesus is.  As jy besef dat Hy Kyrie, HERE, is.  As jy snap dat Hy die Koning van die heelal is en ook oor jou heers as koning; as jy besef Hy is die Een met alle mag en gesag; die Een voor wie elke knie uiteindelik sal buig, dan kan jy nie anders as om sy gesag oor jou lewe te aanvaar en met vreugde vir Hom te dien nie.  Hy is HERE.  Daarom sê ek ja.  Daarom leef ek gehoorsaam.  Daarom klop my woorde en my dade.

Daar is nog iets wat my in die gelykenis tref.  Iets wonderliks.  Dis die hart van die Bybel en die kern van die verlossingsboodskap.  Dis so ‘n kort sinnetjie, mens kan dit maklik mislees.  Na die eerste seun aanvanklik teen die pa gerebelleer het en geweier het om gehoorsaam te wees aan die Vader se opdrag om in die wingerd te gaan werk, staan daar die woorde in vers 29:  “ maar later het hy spyt gekry en tog gegaan.” 

Watter wonderlike woorde.  Maar later (husterion – uiteindelik) het hy spyt gekry en tog gegaan.  Hoor julle dieselfde tema as in die verhaal van die verlore seun.  Die sit ook later by die varke wat hy oppas en dan kry hy spyt. Die griekse woord (metamellomai) vir spyt kry kan mens ook vertaal met hy het diepe berou gehad of dit het hom diep geraak/bekommer.  Die eerste seun se geheim is dat hy diep bewus word van sy rebellie en opstand en ongehoorsaamheid aan die vader.  Dit raak hom diep.  So diep dat hy nie net ‘n hartsverandering ondergaan nie.  Nee, dit raak ook sy gedrag.  Dit raak sy wil.  Hy staan op en gaan gehoorsaam na die vader se wingerd en gee gehoor aan die Vader se opdrag!

Maar is dit nie die storie van elke sondaar nie?  Dat ons teen God in opstand was en allerhande redes gehad het waarom ons al Sy opdragte kon ignoreer nie.  Maar wonderbaarlik was daar vir ons tyd gegun om onsself te bedink en in diepe berou na God toe te gaan. 

EK wil ook vandag vra:  is die storie van die eerste seun dalk jou eie getuienis?  Laat ons die Here vanoggend prys vir duisende sulke verhale.  Verhale van diepe berou en bekering.  Van ‘n God wat mense wat in opstand was, nuut gemaak en nou as gehoorsame kinders laat werk in Sy wingerd nie.

Maar weet julle wat pla my?  Dat ons so min sulke verhale in ons gemeentes hoor.  Dit pla my dat ek self so lank laas voor God gebreek het en gehuil het oor my sonde en my ongehoorsaamheid.  Dit maak my bang dat ek al meer ongevoelig raak vir sonde en dat my gebrek aan toewyding my min pla en dat ek so lekker saam met die stroom gly.  Vriende, die Here wil my waarsku dat dit tyd is dat ek innig spyt moet kry en teruggaan na my Vader se wingerd.

EK wil ook vra: hoekom is ons soos wilgerbome en nie soos akkerbome nie.  Hoekom hoor en sien ek nie getuienisse van mense wat sê:  die Here het my op my knieë gebring.  Ek het ‘n diepe kommer oor my lewe;  oor my sonde;  oor my ontrou,  oor my taal,  oor my gesindheid teenoor mense van ander rasse,  oor my gebrek aan liefde vir my vrou/kinders;  oor my valsheid.  Hoekom sien ek soveel van ons wat neersien op tollenaars en die prostitute en nie besef ons eie verlossing is dalk in gedrang nie.

Vriende, hoeveel kanse het jy al gekry om tot inkeer te kom en in diepe berou jou toevlug tot die Here Jesus te neem?  Die Here Jesus sê die Joodse leiers het 3 kanse gehad.  Hulle het gehoor hoe Johannes die Doper hulle oproep tot bekering en die regte pad wys, en tog het hulle nie geglo nie.  Daarna het Jesus hulle gewaarsku dat die tollenaars en prostitute voor hulle die koninkryk sal ingaan, maar dit het hulle koud gelaat.  En selfs toe hulle sien hoe die tollenaars en die prostitute glo en hoe hulle lewe verander, het hulle steeds nie berou gekry en geglo nie.  Hoeveel keer het die Here nie al na jou geroep nie?  Hoeveel keer het jy nie al die boodskap van bekering en vergiffenis gehoor nie?  En hoeveel keer het jy nie geglo nie!

Daarom is dit so belangrik om raak te sien dat daar nie net twee seuns in die verhaal is nie, maar drie.  Die derde seun, is natuurlik Christus.  Die derde seun is die Seun van die Vader wat in die verhaal besig is om in gesprek te tree met die twee seuns.  Hy weet ons is soos die twee seuns.  Hy weet hoe maklik ons “ja” sê, maar ongehoorsaam bly.  Hy weet ook dat dit moontlik is om te rebelleer teen God, en tog tot inkeer te kom en om te draai.  En dis die derde Seun wat ons hoop gee.  Hy is God se “ja” aan die wêreld.  Al sê ons hoeveel keer “nee” vir Hom, Hy bly getrou.  En vanoggend weer vra Hy:  wat sê julle hiervan?  Wie van die 2 seuns het die wil van die vader gedoen?  Hy vertel die storie en Matteus teken dit op sodat ons kan weet:  daar’s ‘n Vader wat wag op sy seuns/dogters.  Sy oë is vol liefde.  Hy wag met geopende arms vir jou.  Wil jy dit nie oorweeg om op te staan, om te draai, en jou te haas na die vader nie.  Baie is immers geroep, maar min is uitverkies. (22:14) Amen.

21 Sep 2014 - Verdien het niks daarmee te doen nie

Matteus 20: 1-16

“Verdien het niks daarmee te doen nie”

Vanoggend se teks is bietjie soos slegte medisyne wat jou ma vir jou gee – byvoorbeeld lewertraanolie. Jy weet die medisyne is goed vir jou. Jy vertrou die persoon wat dit vir jou gee. Maar dit maak dit nog steeds nie maklik om dit te sluk nie.

Vanoggend se teks is so, want dit gaan heeltemal in teen alles wat ons samelewing vir ons leer.

Terwyl ek lees dink jouself in die verhaal in. Met watter karakter in die verhaal identifiseer jy die meeste?

Kom ek stel dit net gou eers in perspektief.

‘n Werker werk 10 ure vir ‘n R100. So dit is R10 per uur.

Die eerste werkers begin  8:00 en werk tot 18:00 vir R100.

Die tweede groep begin 9:00 en werk tot 18:00 vir R90.

Die derde groep begin 12:00 en werk tot 18:00 vir R60.

Die vierde groep begin 15:00 en werk tot 18:00 vir R30.

Jy spaar dus R210 as jy die werkers presies per uur betaal. Maar dis nie hoe die gelykenis werk nie. Die baas betaal almal R100 – of hulle nou 1 uur gewerk het of 10 ure. Dis onregverdig.  Die wat korter gewerk het kan mos nie dieselfde kry as die wat heel dag gewerk het nie. Hulle verdien dit nie.

Kyk na die volgende DVD-clip

Dis van die komediant, Louis CK wat op een van die Amerikaanse talkshows (Conan O’Brian show) ‘n gas was en dan praat hy oor hoe mense deesdae na die lewe kyk. Die titel daarvan is: “Everythings amazing, but nobody’s happy”.

Gaan kyk dit by: https://www.youtube.com/watch?v=uEY58fiSK8E

Die beste vir my is die ou op die vliegtuig wat vies is oor die Wi-fi wat breek, maar 10 sekondes gelede het hy nie eers geweet daar is Wi-fi.

Hierdie gevoel van “entitlement” is iets wat mens baie by mense teekom. Die idee dat ek verdien sekere goed. Dat ek geregtig is op seker goed.

Ek wil nie hier voor julle staan en maak asof ek nou high en mighty is hieroor nie. Ek doen dit ook.

Donderdag toe ek inligting soek vir vanoggend se preek - toe is ons internet hier by die kerk so stadig dat ek niks kan aflaai nie – toe is ek vies daaroor. Ons betaal vir die internet. Ons verdien dat dit reg is.

As ek by ‘n plek kom waar ek in ‘n lang ry moet staan, dan raak ek vies daaroor. My tyd is kosbaar.

As ‘n taxi voor my inry dan is ek vies, want ek kom dan al die verkeersreëls na en hulle doen net wat hulle wil.

Hier in die gemeente sal iemand byvoorbeeld deur ‘n moeilike tyd gaan en ons ondersteun en help hulle. En as dit dan weer beter gaan met hulle dan is hulle ewe skielik krities of ek sien hulle nie meer by die kerk nie. Dan is ek vies, want ons was dan so nice met hulle. Ons verdien nie om so behandel te word nie.

Ek is ook maar soos die arbieders in die storie wat gekla het oor die ouens wat minder gewerk het, maar dieselfde geld kry. Hulle verdien dit mos nie.

Gelukkig is ons in goeie geselskap. Die dissipels doen dit ook. In die vorige hoofstuk (Matt 19: 27 vra Petrus vir Jesus: “kyk, ons het alles verlaat en U gevolg. Wat sal ons daarvoor kry?”  En net ‘n bietjie verder aan in hoofstuk 20 baklei die dissipels oor die wie dit nou eintlik verdien om aan Jesus se linker en regterhand te sit. Ek dink ons almal voel soms ons verdien iets en ons raak vies as ons dit nie het nie.

Maar weet julle, verdien het niks daarmee te doen nie. Dis wat Jesus met hierdie gelykenis wil tuisbring. Verdien het niks daarmee te doen nie. Dit het wel alles te doen met genade. In Jesus se wêreld werk dinge anders. In Sy wêreld is ons almal gelyk. Almal kry dieselfde. Dis genade – en genade is onregverdig.

Ons het ‘n vriendin wat nie gelowig is nie, omdat sy voel genade is onregverdig. Want hoe kan God genade hê vir ‘n moordenaar en verkragter en vir haar wat haar hele lewe lank ‘n goeie lewe gelei het?

Dis juis die punt: Genade is onregverdig – dis wat Jesus ons wil leer.

Soos iemand gesê het: “daar is niks wat jy kan doen om te maak dat God jou meer liefhet nie. Daar is niks wat jy kan doen wat sal maak dat God jou minder liefhet nie. God het jou onvoorwaardelik lief. PUNT. Dít is hoe Sy genade werk”.

Met hierdie gelykenis gee Jesus vir ons ‘n prentjie van God se karakter en hoe dit in die koninkryk van God werk. God se liefde is nie iets wat uitgedeel word op grond van dit wat regverdig en onregverdig is nie. Of dit wat jy verdien of nie verdien nie. God se liefde is dieselfde vir almal. Of jy nou iemand is wat jou hele lewe lank ‘n goeie lewe gelei het en of jy ‘n moordenaar of verkragter is – God se liefde is dieselfde vir ons almal. Of jy jou hele lewe die Here dien en of jy na ‘n slegte lewe op jou sterfbed tot bekering kom – God se liefde is dieselfde.

So, ek moenie vies wees wanneer my internet stadig is nie. Ek verdien nie vinnige internet nie. Ek moet eerder dankbaar wees dat ek internet het.

Ek moenie vies wees as ek in ‘n lang ry moet staan nie, want ek verdien nie om vinniger bedien te word nie.

Ek moenie kwaad raak vir die taxi bestuurder nie, want ek doen ook maar nie alles reg nie.

Ek moenie kwaad wees as ek iemand ondersteun het deur ‘n moeilike tyd en hulle tree ondankbaar op wanneer dit beter gaan nie – ek moet eerder vir hulle gun dat dit nou met hulle beter gaan.

Dis ‘n baie moeilike ding om ons koppe om te kry, want dit gaan teen alles in wat ons samelewing vir ons leer. In ons wêreld gaan dit oor wat jy verdien. Survival of the fittest. Dit wat regverdig en onregverdig is. Maar in God se wêreld het verdien niks daarmee te doen nie.

We cannot earn what God gives us; we cannot deserve it, what God gives us is given out of goodness of His heart; what God gives is not pay, but  a gift; not a reward, but grace. (William Barclay)